Follow us
Η βόλτα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μπορεί εύκολα να γίνει και θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Οι ναοί της Θεσσαλονίκης αποτελούν ιστορικά μνημεία και αποτελούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών.
Ναοί Θεσσαλονίκης
Ροτόντα
Ξεκινώντας από το Σιντριβάνι (Εθνικής Αμύνης με Εγνατία), παίρνουμε την Εγνατία και περπατάμε προς το κέντρο. Στα δεξιά μας δεσπόζει η Αψίδα του Γαλερίου και ανεβαίνοντας την ανηφόρα δεξιά, αντικρίζουμε τη Ροτόντα.
Η αδιάλειπτη ιστορία της Ροτόντας (το όνομα προέρχεται από το κυκλικό σχήμα που έχει το μνημείο) ξεκινά από το 305 π.Χ. περίπου. Είναι της ρωμαϊκής περιόδου και ανήκει στο αυτοκρατορικό συγκρότημα του Γαλέριου Μαξιμιανού (293-305 π.Χ.). Ο Γαλέριος έκτισε το μνημείο προς τιμήν του Καβείρου ή του Δία. Η εσωτερική διάμετρος είναι 24,50m και το ύψος του μνημείου 29,80m. Τα ψηφιδωτά είναι μοναδικά, αξίζει να τα θαυμάσετε με κιάλια. Ο τεράστιος τρούλος της επίσης είναι επιβλητικός και ιδιαίτερα εντυπωσιακός. Επί αυτοκράτορα Θεοδοσίου (379-395 μ.Χ.) έγινε χριστιανικός ναός, γνωστός ως Άγιος Γεώργιος, καθώς πήρε το όνομά του από το μικρό εκκλησάκι απέναντι από την είσοδο της Ροτόντας. Για να μετατραπεί σε χριστιανικό ναό προστέθηκε η κόγχη του Άγιου Βήματος και κατόπιν διακοσμήθηκε με τα περίφημα ψηφιδωτά. Επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας και συγκεκριμένα το 1590 έγινε τζαμί. Έξω από την Ροτόντα υπάρχει σε αρκετά καλή κατάσταση ο μοναδικός διασωθέντας μιναρές στη Θεσσαλονίκη.
Στον αύλειο χώρο της Ροτόντας σώζονται επιτύμβιες πλάκες του εβραϊκού νεκροταφείου που καταστράφηκε τον Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τους Ναζί.
Σήμερα ο ναός λειτουργεί και ως μουσειακός χώρος αλλά και στεγάζει λατρευτικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Άγιος Δημήτριος
Από το Σιντριβάνι ανεβαίνουμε την Εθνικής Αμύνης και φθάνουμε στην οδό Αγίου Δημητρίου. Στρίβουμε αριστερά επί της Αγίου Δημητρίου. Μετά από κανά δεκάλεπτο περπάτημα, βλέπουμε στα δεξιά μας να υψώνεται ο μεγαλοπρεπής ναός. Είναι από τους πιο γνωστούς ναούς στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου και προστάτη της Θεσσαλονίκης, κτίσθηκε το 303 μ.Χ. στα ερείπια ρωμαϊκού λουτρού. Αρχικά κτίσθηκε μια μικρή εκκλησία και τον 5ο αιώνα μια τρίκλητη βασιλική που λίγο αργότερα κάηκε. Ο ναός που ξανακτίστηκε δεν είχε καλύτερη τύχη γιατί κάηκε κι αυτός στην μεγάλη πυρκαγιά του 1917 που έπληξε μεγάλο κομμάτι της πόλης. Ωστόσο, στον σημερινό ναό διασώζονται πολλά περίτεχνα κιονόκρανα από τον ναό του 5ου αιώνα, μερικά μεταγενέστερα ψηφιδωτά (5ος– 9ος αιώνας) που διασώθηκαν από την πυρκαγιά του ’17 και ελάχιστες τοιχογραφίες.
Κάτω από το σημερινό Άγιο Βήμα βρίσκεται η κρύπτη που είναι ο τόπος φυλάκισης και ταφής του Αγίου Δημητρίου. Σύμφωνα με την παράδοση, μετά τον θάνατο του Αγίου, μέσα στην κρύπτη έρεε άγιο μύρο. Το σημείο όπου έρεε το μύρο είναι η δεξαμενή ακριβώς κάτω από το Άγιο Βήμα και αποτελεί μέρος του επισκέψιμου χώρου. Επί Τουρκοκρατίας κι αυτή η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί.
Σήμερα η εκκλησία λειτουργεί κυρίως ως προσκυνηματικός ναός αλλά και ως μουσειακός χώρος, Η κάρα και λείψανα του Αγίου Δημητρίου τίθενται σε προσκύνηση εντός αργυρής λάρνακας. Επίσης, δίπλα στο Άγιο Βήμα βρίσκεται και το σκήνωμα της Αγίας Ανυσίας που , επίσης, μαρτύρησε στην Θεσσαλονίκη.
Χρόνος προσέγγισης ναών κέντρου Θεσσαλονίκης
Οι αποστάσεις των αναφερόμενων ναών, αν θεωρήσουμε αφετηρία το Συντριβάνι, δεν ξεπερνά τα είκοσι λεπτά περπατήματος.
Παναγία Αχειροποίητος
Περπατώντας την Εγνατία, στην συμβολή των οδών Εγνατίας και Αγίας Σοφίας, ανεβαίνουμε την Αγίας Σοφίας δεξιά και στα 30 μέτρα περίπου αντικρύζουμε την Παναγία Αχειροποίητο. Πρόκειται για την μοναδική παλαιοχριστιανική βασιλική της Θεσσαλονίκης και χρονολογείται στα μέσα του 5ου αιώνα. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τους επιβλητικούς μαρμάρινους κίονες με τα περίτεχνα κιονόκρανα και τα λίγα αλλά εξαιρετικά διασωθέντα ψηφιδωτά από εκείνη την περίοδο. Ωστόσο, δεξιά και αριστερά του Αγίου Βήματος, χαμηλότερα από το δάπεδο του ναού, υπάρχουν και μερικά ψηφιδωτά της ρωμαϊκής περιόδου, μιας και ο ναός κτίστηκε επάνω σε ρωμαϊκά λουτρά. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι σε έναν από τους αριστερούς κίονες σώζεται η αραβική επιγραφή: «Ο σουλτάνος Μουράτ πήρε τη Θεσσαλονίκη το 1430». Ο χώρος ξαναλειτούργησε ως χριστιανικός ναός 500 χρόνια μετά, το 1930.
Αγία Σοφία
Στην συμβολή των οδών Εγνατίας και Αγίας Σοφίας, αν κατηφορίσουμε για λίγα μέτρα, στα αριστερά μας βρίσκουμε την Αγία Σοφία. Κτισμένη στα μέσα του 7ου αιώνα, είναι ίδιας αρχιτεκτονικής με την ομώνυμη εκκλησία, την μεγαλοπρεπή Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, αλλά σε μικρότερες διαστάσεις. Οι κίονες με τα περίτεχνα κιονόκρανα, τα πανέμορφα ψηφιδωτά, οι τοιχογραφίες και το υπέροχο τέμπλο συνθέτουν ένα επιβλητικό περιβάλλον. Τέσσερεις τεράστιες τετράγωνες κολόνες και μαρμάρινοι κίονες στηρίζουν τον μεγαλοπρεπή τρούλο όπου δεσπόζει η Ανάληψη του Χριστού αποτυπωμένη σε ένα απαράμιλλης ομορφιάς ψηφιδωτό. Ένα ακόμη ψηφιδωτό που εντυπωσιάζει είναι η Παναγία στον κόγχη του Ιερού.
Παναγία Χαλκέων
Στην πλατεία Αριστοτέλους στο ύψος της Εγνατίας, η Παναγία Χαλκέων δεσπόζει στα δεξιά του αγάλματος του Βενιζέλου. Χτίστηκε το 1028 κι ονομάζεται Παναγία (των) Χαλκέων γιατί στην περιοχή υπήρχε η Χαλκευτική στοά της Ρωμαϊκής Αγοράς* που στέγαζε τα εργαστήρια των χαλκωματάδων. Ο ναός έχει 3 τρούλους και είναι επίσης γνωστός και ως Κόκκινη Εκκλησιά γιατί εξωτερικά έχει κτιστεί με κόκκινα τούβλα. Αξιοσημείωτες είναι οι τοιχογραφίες και ιδιαίτερο το γεγονός ότι εντός του ναού (μπαίνοντας αριστερά) βρίσκεται ο τάφος του δωρητή.
*Η Ρωμαϊκή Αγορά βρίσκεται επί της πλατείας Αριστοτέλους πάνω από την Εγνατία, στην οδό Ολύμπου.
